PODGRAĐE PETROVARADINA

Projekat PREZENTACIJA ARHITEKTONSKIH I IDENTITETSKIH PREMISA PODGRAĐA PETROVARADINSKE TVRĐAVE U KONTEKSTU AFIRMACIJE KULTURNE BAŠTINE I KULTURNOG TURIZMA, obuvata pruočavanje, mapiranje, interpretaciju i prezentaciju arhitektnonskih, kulturoloških, urbanističkih i identitetskih segmenata prostorne kulturno-istorijske celine Podgrađa Petrovaradinske tvrđave (Suburbiuma) kao jedinstvenog arhitektonskog i urbanog kompleksa na prostoru Rebulike Srbije, odnosno kulturno-istorijske celine koja je pod zaštitom države na osnovu Odluke o utvrđivanju za nepokretno kulturno dobro od velikog značaja (Sl. list Autonomne Pokrajine Vojvodine” br. 25/91).

Osnovni rezultat projektih aktivnosti predstavlja ova interdisciplinarna i multimedijalna tematska internet platforma (kulturni vodič) putem koje su kroz kritički i naučni pristup, prijemčiv širem auditorijumu, prezentovani osnovni aspekti urbanističkog i arhitektonskog nasleđa Suburbiuma, kao i identitetske premise (javni narativi i lična sećanja) stanovnika Podgrađa Petrovaradinske tvrđave. U tom kontekstu, različiti tekstualni sadržaji publikovani u okviru ovog sajta kao i prezentovani prateći vizuelni sadržaji, osmišljeni su u cilju sagledavanja krucijalnih aspekata materijalnog i nematerijalnog nasleđa ove mikrolokacije. Odnosno, baza podataka i interaktivna mapa svih arhitektonskih struktura (pojedinačnih objekata) urbane celine Podgrađa,  posebna kategorija vezana za “lična sećanja stanovnika Podgrađa”, ali i svi drugi sadržaji (stručni tekstovi, zanimljivosti, galerija starih forografija i razglednica, galerije autorskih fotografija itd.) na jedinstveni način sublimiraju krucijalne istorijske i društvene konstelacije vezane za nastanak, razvoj i trenutne odlike mikrolokacije Suburbiuma kao jasno izdvojenog specifičnog urbanog kulturno-istorijskog prostora u okviru urabanih identiteta i arhitektonskog nasleđa Petrovaradina, odnosno Novog Sada kao celine.

Objedinjavajući čitav dijapazon aspekata materijalne i nematerijalne baštine Podgrađa kao jasno izdvojenog gradskog prostora sa sopstvenim urbanim, istorijskim i kulturološkim identitetom, publikovani sadržaji na sajtu su predstavljeni u nekoliko zasebnih segmenata. U tom kontekstu – koncepcija ove tematske internet platforme (specifičnog kulturnog vodiča sa interaktivnom mapom i bazom podataka) – zapravo predstavlja jedinstvenu tematski osmišljenu platformu kao polažište za dalja istraživanja analizirane prostorne celine. Odnosno, kroz čitav niz tekstualnih i vizuelnih sadržaja proisteklih iz procesa pruočavanja, mapiranja, kritičkih interpretacija i prezentovanja kulturno-istorijskog nasleđa Suburbiuma predstavljeni su krucijani aspekti materijalnog i nematerijalnog nasleđa konkretnog prostora: Podgrađa Petrovaradinske tvrđave.

S obzirom na idejnu koncepciju projekta, pružen je višedimenzionalni pogled na kulturno-istorijsku i jasno izdvojenu prostornu celinu Podrađa Petrovaradinske tvrđave, odnosno na bazični dijapazon socioloških premisa koji su u vezi sa Suburbiumom. U tom pravcu ova internet platforma, između ostalog, usmerena je i na sagledavanje osnovnih premisa tzv. urbane antropologije, kao i na prezentovanje osnovnih aspekata tzv. oralne istorije, odnosno ličnih sećanja kao i postojećih javnih narativa o Podgrađu, kako njegovih stanovnika, tako i turista koji ga posećuju.

Realizacija projekta, čiji je institucionalni nosilac Centar za istraživanje kolektivnih identiteta i političke mitologije,  u kontekstu tehničke izrade ove internet prezentacije (kulturnog vodiča), finansijski je podržana od strane Ministarstva kulture Republike Srbije, odnosno Sektora za zaštitu kulturnog nasleđa i digitalizaciju.

NAPOMENE

  • Projekat je prema svojoj idejnoj koncepciji dinamične forme, odnosno ova tematska internet prezentacija se sukcesivno ažurira i dopunjuje novim tekstualnim i vizualnim sadržajima!
  • Prezentovani postojeći tekstuali sadržaji na sajtu, kao i specijalizovane galerije fotografija se u skladu sa predviđenim projektnim aktivnostima vezanim za realizaciju projekta, dopunjuju i ažuriraju sa dodatnim vizualnim sadržajima!
  • Preuzimanje svih materijala publikovanih u sklopu ove internet platforme, dozvoljeno je samo uz odobrenje institucionalnog nosioca projekta: Centra za istraživanje kolektivnih identiteta i političke mitologije, odnosno uz akceptovanje autorskih prava!
  • Citiranje tekstualnih sadržaja publikovanih na sajtu, omogućeno uz akceptovanje autorskih prava. Prilikom eventualnog citiranja, potrebno je koristiti sledeću formu: prezime i ime autora (ukoliko je navedeno); naslov članka (teksta); Projekat Prezentacija arhitektonskih i identitetskih premisa Podgrađa Petrovaradinske tvrđave u kontekstu afirmacije kulturne baštine i kulturnog turizma –  www.podgradjepetrovaradina.info – 2013. Centar za istraživanje kolektivnih identiteta i političke mitologije.

 

METODOLOŠKI OKVIR

Metodološki okvir vezan za projektne aktivnosti obuhvatao je terenska istraživanja materijalnih i nematerijalnih segmenata konkretne prostorne celine, kritičku interpretaciju medijskih sadržaja i dostupnih izvora, analize arhivske građe, pisanje autorskih tekstualnih sadržaja, fotografisanje, kao i kreiranje i tehničku izradu ove internet prezentacije. Odnosno, projekte aktivnosti na realizaciji projekta obuhvatale su procese interdisciplinarnih pruočavanja, mapiranja, kritičkih interpretacija i prezentovanja kulturno-istorijskog nasleđa Podgrađa.

Istraživanja i prezentacija različitih aspekata materijalnog nasleđa

U kontekstu opisivanja pojedinačnih objekata, tj. pisanja tekstova o konkretnim arhitektonskim strukturama, prvenstveno su – u bazičnom smislu – korišćeni rezultati objavljenih istraživanja arhitekte i konzervatora Slobodanke Babić, odnosno podaci iz njenih autorskih tekstova publikovanih u sklopu publikacije Umetnička topografija Novog Sada (Izdavač: Matica Srpska, Novi Sad 2014.), kao i opisi objekata publikovanih u sklopu publikacije Petrovaradinska tvrđava: objekti Podgrađa – Dokumentaciona osnova DUP-a Petrovaradinske tvrđave (Izdavač: RO „Urbanizam“, Zavod za urbanizam, Novi Sad 1988). U skladu sa predhodno navedenim, prilikom pisanja novih tekstualnih sadržaja o konkretnim objektima za potrebe ovog projekta a koji su u sklopu ove tematske internet prezentacije publikovani u kategoriji: OBJEKTI PODGRAĐA, značajan deo opisa se bazira kako na pomenutim ranije publikovanim člancima, tako i na podacima o konkretnim objektima iz drugih dostupnih izvora (različiti članci i arhivska građa).  Takođe, u kontekstu nastanka tekstova za potrebe realizacije ovog projekta, izvršena su dodatna terenska istraživanja, kao i analize arhivske građe, čime je forma tekstova o arhitektonskim strukturama na prostoru Podgrađa prezentovana na sajtu, značajno dopunjena, preoblikovana i ažurirana uz nekoliko izuzetaka – gde su uz adekvatno citiranje – navedeni autori korišćenih tekstualnih sadržaja koje su publikovani ranije. U tom smislu, opisi publikovani u sklopu sajta za nekoliko arhitektonskih struktura (objekata) na prostoru Podgrađa, predstavljaju preuzete autorske tekstove Slobodanke Babić, dok dominantna većina tekstova o arhitektonskim strukturama, zapravo čini nove autorske tekstualne sadržaje pri čemu su, u sklopu nekoliko članaka, iskorišćeni citati iz ranije publikovanih pomenutih opisa uz navođenje reference, tj. izvora. Prilikom pisanja tekstova o konkretnim objektima, nastojalo se što podrobnijoj i konciznijoj deskripciji njihovih trenutnih arhitektonskih karakteristika. U skladu sa time,  opisi arhitektonskih struktura (pojedinačnih objekata), prezentovani su uz akceptovanje njihovog trenutnog stanja nakon što je većina frontalnih fasada, krovova i drvenarije objekata temeljno obnovljena u okviru projekta kompletne rekonstrukcije i revitalizacije Podgrađa koja je otpočela 2017. godine pod ingirencijom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada a koja još uvek traje.

Istraživanja i prezentacija različitih aspekata nematerijalnog nasleđa

U kontekstu istraživanja tematike vezane za nematerijalne aspekte baštine Podgrađa, primarno su realizovana antropološka istraživanja na terenu a sekundarno kritične analize medijskih sadržaja i različitih izvora. Terenska istraživanja na terenu su u kontekstu projektnih aktivnosti podrazumevale individualne ili grupne razgovore sa nekoliko desetina informanata antropološkom metodom nestrukturisanog intervjua. Odnosno, obavljeni su razgovori (intervjui) sa stanovnicima Podgrađa u cilju sagledavanja njihovih „ličnih sećanja“ na prostor Podgrađa, razgovori sa stranim turistima, kao i intervjui sa drugim kategorijama informanata. Analize medijskih sadržaja su podrazumevale praćenje i kritičku interpretaciju podataka sa različitih društvenih mreža, novinskih tekstova, kao i komentara građana u vezi sa ovom tematikom koji su dostupni Online, odnosno na internetu. Kao rezultat terenskih istraživanja i medijskih sadržaja, nastalo je nekoliko desetina sati audio materijala koji su za potrebe ove internet prezentacije predstavljeni u tekstualnoj formi, publikovanih u kategoriji: NARATIVI (LIČNA SEĆANJA GRAĐANA). U tom kontekstu, prezentovani su različiti aspekti vezani za postojeće javne narative i kulturu sećanja, odnosno sadržaji koji se uslovno mogu definisati kao lična svedočanstva i stavovi intervjuisanih informanata, tj. kao fragmenti iz tzv. oralne istorije.

 

KONCEPCIJA I TEHNIČKE KARAKTERISTIKE TEMATSKE INTERNET PREZENTACIJE

Tematska i multimedijalna internet platforma, strukturalno je koncipirana u nekoliko zasebnih segmenata. Obuhvata INTERAKTIVNU MAPU povezanu sa BAZOM PODATAKA u slopu koje je objavljeno više od stotinu zasebnih tekstualnih sadržaja vezanih za meterijalne (OBJEKTI PODGRAĐA) i nematerijalne (NARATIVI – LIČNA SEĆANJA GRAĐANA) aspekte nasleđa Podgrađa, kao i BIBLIOTEKU SADRŽAJA u sklopu koje je prezentovano nekoliko serioznijih autorskih analiza u kategoriji: STRUČNI TEKSTOVI, kraćih tekstualnih formi u kategoriji: ZANIMLJIVOSTI, kao i nekoliko zasebno osmišljenih i kreiranih galerija fotografija, galerije starih razglednica i galerije mapa i gravura. Sve sadržaje prezentovane na sajtu, dodatno prati nekoliko stotina adekvatnih fotografija, nastalih u kontekstu projektnih aktivnosti na realizaciji projekta vezanih za terenska istraživanja.

U skladu sa „tehničkim zahtevima za izradu digitalnih multimedijalnih vodiča“ propisanih od strane Ministarstva kulture Republike Srbije, u kontekstu tehničke izrade, ova tematska platforma obuhvata napredne alate, odnosno Plugin komponente poput naprednih alata za pretraživanje i analitiku praćenja posećenosti sajta, adekvatno izvršenu optimizaciju, kao i inkorporirane tehničke komponente poput Google Maps Api, Google Street View, itd.

 


 

IMPRESUM

 

PREZENTACIJA ARHITEKTONSKIH I IDENTITETSKIH PREMISA PODGRAĐA PETROVARADINSKE TVRĐAVE U KONTEKSTU AFIRMACIJE KULTURNE BAŠTINE I KULTURNOG TURIZMA

www.podgradjepetrovaradina.info

CENTAR ZA ISTRAŽIVANJE KOLEKTIVNIH IDENTITETA I POLITIČKE MITOLOGIJE

***

Rukovodilac projekta:

Dr Nebojša Kuzmanović

Autor projekta i koordinator projektnih aktivnosti:

Kristijan Obšust, socijalni antropolog i arheolog

Stručni saradnici na projektu:

Marko Pavićević, arheolog

Ivana Nikolić, arhitekta

Sandra Jovanović, istoričarka umetnosti

Tehnički urednik internet platforme:

Miroslav Dobrinjovski

 


 

Institucionalni nosilac projekta – Centar za istraživanje kolektivnih identiteta i političke mitologije – zahvaljuje se Vojnoj bolnici Novi Sad, odnosno upravniku ove institucije: pukovniku, prim. dr med.sc. Draganu Korugi uz čije je odobrenje dozvoljeno terensko istraživanje i prezentovanje fotografija objekata i arhitektonskih struktura u sklopu kompleksa Vojne bolnice. Takođe, institucionalni nosilac projekta posebnu zahvalnost izražava novinaru Robertu Čobanu (Color Press Group). Ujedno, svoju zahvalnost projektni tim upućuje i drugim pojedincima, pre svega stanovnicima Podgrađa: Perić Milanu – Geri; Mijusković Milisavu – Misi i Budimski Slavuju – Čonti, personalu Vojne bolnice Novi Sad, kao i svim informantima i pojedincima koji su doprineli u kontekstu realizacije projektnih aktivnosti.

Objekti

Administrativna jednospratnica

Vatroslava Lisinskog br. 1 (Ćošak Štrosmajerove i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Sredina XVIII veka

Arsenal Donje tvrđave

Beogradska ulica br. 12 (Ulice: Beogradska, Vladimira Nazora i Štrosmajerova)

Druga polovina XVIII veka

Barutana – Barutni magazin Barbara (B1)

Vojni kompleks “Tvrđava”

Druga polovina XVIII veka

Barutana – Barutni magazin Franc (B2)

Vojni kompleks “Tvrđava”

Druga polovina XVIII veka

Barutana – Barutni magazin Terezija (B3)

Kompleks Vojne bolnice

Druga polovina XVIII veka

Barutana u boneti redvija ravelina Svetog Benedikta – Barutni magazin Josif

Neposredna blizina Beogradske kapije - boneta redvija ravelina Svetog Benedikta

Druga polovina XVIII veka

Beogradska kapija

Beogradska ulica

Šesta decenija XVIII veka

Crkva Svetog apostola Pavla

Kompleks Vojne bolnice; Ulica Vladimira Nazora

Treća decenija XX veka

Crkva Svetog Jurja

Štrosmajerova ulica br. 20

Donji (Glavni) provijantski magazin i pekara

Kamenički put br. 1 (Ćošak Kameničkog puta i Štrosmajerove ulice)

Prva polovina XVIII veka; tridesete godine XX veka

Dve objedinjene stambene jednospratnice

Vladimira Nazora br. 5 / Prote Mihaldžića br. 14 (Ćošak ulica Vladimira Nazora i Prote Mihaldžića)

Sredina XVIII veka (stariji objekat na ćošku); Kraj XIX – početak XX veka (noviji objekat)

Ispadna (padajuća) kapija

Kompleks Vojne bolnice

Sredina XVIII veka

Izolovani paviljon

Kompleks Vojne bolnice

Kraj XIX veka

Jednospratna stambena kuća

Štrosmajerova br. 1

XVIII vek

Jednospratna stambena kuća

Prote Mihaldžića br. 8

Izvorno: XIX vek; današnji izgled: tridesete godine XX veka

Jednospratna stambena zgrada

Prote Mihaldžića br. 6 (Ćošak ulica Prote Mihaldžića i Vatroslava Lisinskog)

Početak ili prva polovina XIX veka

Jednospratni stambeni objekat

Štrosmajerova br. 6

Početak XX veka

Jednospratni stambeni objekat

Vladimira Nazora br. 1 (Ćošak ulica Vladimira Nazora i Štrosmajerove)

Druga polovina XVIII veka

Jednospratni stambeni objekat

Prote Mihaldžića br. 2

Prva polovina XIX veka

Jednospratni stambeni objekat

Štrosmajerova br. 12

Druga polovina XIX veka

Jednospratni stambeni objekat

Štrosmajerova br. 10

Prva polovina XVIII veka (stariji – dvorišni objekat); Kraj XVIII – početak XIX veka (noviji – ulični objekat)

Jednospratni stambeno-poslovni objekat

Štrosmajerova br. 3 (Ćošak Štrosmajerove i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Druga polovina XVIII veka

Jednospratni stambeno-poslovni objekat

Štrosmajerova br. 4

Prva polovina XIX veka

Kasarna u bastionu Svete Franciske

Vojni kompleks “Tvrđava”

Kraj XIX veka

Nekadašnji Samostan i Crkva Svetog Franje

Ulica Prote Mihaldžića / Kompleks Vojne bolnice

Početak XVIII veka

Nekadašnji Samostan Svetog Jurja

Štrosmajerova ulica br. 20

Nepostojeća Kapija između Suburbiuma i Gornje tvrđave

Početak stepeništa od Donje prema Gornjoj tvrđavi

Početak XVIII veka

Nepostojeća Novosadska (Dunavska - Vodena) kapija

Današnja prilazna saobraćajnica Varadinskom mostu

Sredina XVIII veka

Nepostojeća Provijantska kapija

Kamenički put (sklop fortifikacije Provijantskog bastiona)

Druga polovina XVIII veka

Nova – Donja kapija

Ulica Vladimira Nazora

Druga polovina XVII veka

Novoizgrađeni jednospratni stambeno-poslovni objekat

Prote Mihaldžića br. 2

Današni oblik: Devedesete godine XX veka

Objekat nekadašnje zanatske kasarne za smeštaj građevinskih radnika na fortifikaciji

Štrosmajerova 22

XVIII vek

Oficirski paviljon

Beogradska ulica br. 23 – 25

Kraj XIX veka

Paviljon inžinjerskih oficira i Infanterijska kasarna

Lokacija: Beogradska ulica br. 21 (Ćošak Beogradske i Ulice Vladimira Nazora; Ulica Vladimira Nazora)

Sredina XVIII veka

Pešadijska (Infanterijska) kasarna kod Beogradske kapije

Beogradska ulica br. 14

Druga polovina XVIII veka

Prizemna poslovno-stambena kuća

Štrosmajerova br. 8

Druga polovina XIX veka

Prizemna stambena kuća

Prote Mihaldžića br. 4

Druga polovina XIX veka

Prizemna stambena kuća

Vatroslava Lisinskog br. 4

Kraj XVIII veka

Prizemna stambena kuća

Štrosmajerova br. 7

Kraj XIX – početak XX veka

Prizemna stambena kuća

Štrosmajerova br. 9

Kraj XIX – početak XX veka

Prizemna stambena kuća

Štrosmajerova br. 16

Prva polovina XIX (izvorna forma); Dvadesete godine XX veka (sadašnja forma)

Prizemna stambena kuća

Štrosmajerova br. 14

Sredina XIX veka

Prizemna stambeno-poslovna kuća

Beogradska ulica br. 5

Prva polovina XIX veka

Rodna kuća Bana Jelačića

Vladimira Nazora br. 3 (Ćošak Beogradske i Ulice Vladimira Nazora)

Sredina XVIII veka

Stambena jednospratna kuća

Prote Mihaldžića br. 12

Druga decenija XIX veka

Stambena jednospratna kuća – Zgrada brigadira / Oficirska stambena zgrada

Beogradska ulica br. 9 (Ćošak Beogradske i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Druga polovina XVIII veka

Stambena jednospratnica

Štrosmajerova br. 18

Druga decenija XX veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 4

Kraj XIX veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 8

Sredina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 1

XVIII vek

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Lokacija: Beogradska ulica br. 17

Kraj XVIII – Početak XIX veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 13

Druga polovina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 11 (Ćošak Beogradske i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Kraj XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 7

Druga polovina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća

Beogradska ulica br. 3

Druga polovina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća – Kuća „Kod zlatnog orla“

Lokacija: Beogradska ulica br. 15

Sredina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratna kuća – Kuća komorskog komesara

Beogradska ulica br. 10

Sredina XVIII veka

Stambeno-poslovna jednospratnica

Prote Mihaldžića br. 10

Druga decenija XIX veka

Stambeno-poslovna jednospratnica

Trg Vladike Nikolaja br. 1a (Ćošak Štrosmajerove ulice i Trga Vladike Nikolaja)

Druga polovina XVIII veka (izvorno) ; 90-te godine XX veka (potpuna rekonstrukcija)

Stambeno-poslovni jednospratni objekat

Trg Vladike Nikolaja br. 1

Druga polovina XVIII veka

Stara ratna komanda

Trg vladike Nikolaja br. 4 (Trg Vladike Nikolaja; Ćošak Beogradske i Ulice prote Mihaldžića)

Prva polovina XVIII veka

Velika kasarna

Ulica Prote Mihaldžića (Ćošak ulica Prote Mihaldžića i Vladimira Nazora / Kompleks Vojne bolnice)

Prva polovina XVIII veka

Visokoparterni stambeno-poslovni objekat

Štrosmajerova br. 5

Sredina XIX veka

Vojna menza sa klubom

Vojni kompleks „Tvrđava“

Kraj XIX – početak XX veka

Zgrada “Biskupske rezidencije”

Vatroslava Lisinskog br. 2 (Ćošak Beogradske i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Prva polovina XVIII veka

Zgrada „Glavne malternice“

Trg Vladike Nikolaja br. 3 (Ćošak Beogradske ulice i Trga Vladike Nikolaja)

Druga polovina XVIII veka

Zgrada „Šajkaškog bataljona“

Beogradska br. 2

Poslednja decenija XVIII veka

Zgrada komandanta Tvrđave – Generalat

Kompleks Vojne bolnice (Trg Vladike Nikolaja br. 6)

Početak XVIII veka; tridesete godine XX veka

Zgrada komorskog provizora

Lokacija: Beogradska ulica br. 19 (Ćošak Beogradske i Ulice Vladimira Nazora)

Druga polovina XVIII veka

Zgrada Magistrata – “Zelena kuća”

Beogradska ulica br. 6 (Ćošak Beogradske i Ulice Vatroslava Lisinskog)

Prva polovina XVIII veka